هفته نامه آیینه یزد

واعظ و اهل منبر باید مخلص و صادق باشد

مسلمانان اعم از شیعه و سنی، آزادگان جهان، بسیاری از پیروان دیگر مذاهب و ادیان و کسانی که در کشورهای مختلف دنیا با زندگانی امام حسین(ع) آشنایی داشته باشند در ماه‌های محرم و صفر خود را عزادار سرور و سالار شهیدان می‌دانند و در عزایش اشک می‌ریزند.
«در طول جنگ، همه‌ ابعاد کربلا با هم گره خورده بود. مداحانی که رزمنده بودند، هم حماسه می‌آفریدند و هم اشک می‌ریختند. نام‌شان و عکس‌شان نیز مطرح نبود. اما امروز کافی است که سری به برخی مجالس بزنید، نام برخی مداحان اطوار آنان، نوع موسیقی‌ای که انتخاب می‌کنند، جعلیاتی که تحت عنوان وقایع کربلا مطرح کرده و به خورد مردم می‌دهند، همه، نشان می‌دهد که هدف، مسابقه در گرفتن اشک است...
- گاهی اشک می‌ریزیم که بیعت کرده باشیم و گاهی اشک می‌ریزیم که اعتراض خود را نشان دهیم. همه‌ این ‌عزاداری‌ها برای امام حسین(ع)، بدان خاطر است که می‌خواهیم با او بیعت کنیم.
در محرّم، در هر خانه‌ای که شما پرچم سیاه می‌زنید و هرگاه پیراهن سیاه می‌پوشید یعنی: ای حسین بن علی(ع)! من هم در حزب شما هستم. می‌خواهم حسینی باشم. این رنگ سیاه پرچم و یا رنگ سرخ خون دلم، همه بهانه‌ آن است که به رنگ شما درآیم، به رنگ خدا درآیم. رنگ خدا چیست؟ بی‌رنگی. من می‌خواهم صفات شما را پیدا نمایم و از همه‌ رنگ‌ها و نیرنگ‌ها رهایی پیدا کنم...
- اگر می‌خواهیم از مصیبت بگوییم، باید حقایق کربلا را بیان کنیم. به جای آنکه اهل بیت را کوچک نماییم، از خباثت یزید،‌ شمر، عمرسعد و ابن زیاد سخن بگوییم. جنایت درباره‌ هر کسی از ابنای بشر انجام شود، رقت‌انگیز است اما درباره‌ کسانی که عزتی داشته‌اند، رقت‌انگیزتر است. پیامبر(ص) فرمودند: «اکرام کنید عزیز قومی را که ذلیل شده است».1
در تاریخ 22/8/94 مقاله‌ای تحت عنوان «تحریفات عاشورا و ستمگرانی که بانی عزاداری بودند» در این ستون درج گردید. پنجشنبه و جمعه شب هفته گذشته در دو جلسه روضه خوانی و در دو محل جداگانه با فاصله چهار،پنج کیلومتر برای شرکت در مراسم سالگردی بر حسب اتفاق راقم این سطور را پای منبر گوینده‌ای نشاند که حدود نود درصد مضامین و مطالب ارائه شده توسط وی در هر دو شب یکسان بود اما آنچه بیشتر باعث شگفتی می‌شد اهانت هایی بود که آن شخص در لابلای گفتارش نثار عده‌ای از فعالان سیاسی و بعضی از طرفداران و بزرگان فرقه‌های اسلامی در صدر اسلام می‌کرد که جز ایجاد شکاف و دو دستگی و حربه به دست مخالفان و معاندان و دشمنان کشور و اسلام دادن نتیجه‌ای در بر ندارد.
 به بزرگان حوزه‌های علمیه و علمای دارالعباده در کمال ادب پیشنهادی مطرح می‌گردد تا در صورت صلاحدید هر سال قبل از فرا رسیدن ماه‌های عزاداری سرور و سالار شهیدان طی جلساتی تذکرات لازم به بعضی از گویندگان و منبری‌ها و طلاب بدهند باشد تا از تکرار این گونه مطالب خودداری گردد یا اگر بعضی از آن منبری‌ها توانایی حفظ و صحیح خواندن آیات و احادیث را ندارند از روی نوشته و یادداشت جملات را بازگو کنند و از تحقیر و توهین و بیان اظهارات خلاف واقع در مورد هر انسان مسلمانی به جد خودداری نمایند. منبر جایگاه با عظمتی است که به سادگی نباید نوشته‌های روزنامه‌ای و سایت‌هایی را که بدون مدرک و دلیل به افرادی تهمت و افترا وارد می‌کنند نقل نمود یا منبر را نباید جولانگاه حمله به کسانی قرارداد که نماد و شخصیت مورد احترام اقوام و مذاهب اسلامی هستند. گرچه مردم هر شهر و دیار، بسیاری از وعاظ و طلاب را می‌شناسند که بعد از تحقیق و بررسی و مطالعه منبر می‌روند و خوشبختانه توانسته‌اند طرفداران زیادی را به خود جذب ‌نمایند. مردم هر کوی و برزن هم از علم و موعظه و نصیحت آنان بهره می‌برند. چون به فرموده عالم جلیل‌القدر محدث نوری واعظان باید راستگو باشند و از دروغگویی پرهیز ‌کنند و با اخلاص و صداقت جامعه را هدایت و راهنمایی ‌نمایند. در این ستون بخش‌هایی از بیانات مقام معظم رهبری در سال‌های 87 و 88 در دیدارهای متعدد با مردم نقل می‌گردد:
«خط قرمز از نظر نظام اسلامی و از نظر ما، عبارت است از اهانت به مقدسات یکدیگر. آن کسانی که نادانسته، از روی غفلت، گاهی از روی تعصبهای کور و بیجا، چه سنی و چه شیعه، به مقدسات یکدیگر توهین میکنند، نمیفهمند چه می‌کنند. بهترین وسیله برای دشمن همین‌ها هستند؛ بهترین ابزار در دست دشمن همین‌ها هستند؛ این خط قرمز است.»2
«هم عالم شیعه، هم عالم سنی، باید این را بفهمند؛ این را درک کنند. بدیهی است دو تا مذهب در برخی از اصول، در برخی از فروع با هم اختلاف دارند؛ البته در بسیاری هم با هم اتحاد دارند. اما اختلاف به معنای دشمنی نیست.»3
«خیلی از این مردم بیچاره‏ی بی‏خبرِ سلفی و وهّابی که بوسیله‏ی دلارهای نفتی تغذیه می‌شوند تا بروند در اینجا و آنجا عمل‌های تروریستی انجام بدهند - در عراق یکجور، در افغانستان یکجور، در پاکستان یکجور، در نقاط دیگر یکجور – نمی‌دانند که مزدور دشمنند. آن مرد شیعی هم که می‌رود به مقدسات اهل سنت اهانت میکند و دشنام می‌دهد، او هم مزدور دشمن است، ولو نداند که چه می‌کند.»4
«باید برویم به سمت وحدت. امروز دنیای اسلام محتاج وحدت است. عوامل تفرقه هم وجود دارد؛ باید بر آن عوامل فائق آمد؛ باید بر آن عوامل پیروز شد.»5
«اینکه در دنیای تشیع علیه برادران اهل سنت، در دنیای تسنن علیه برادران شیعه کتاب بنویسند، تهمت بزنند، بدگویی کنند، این نه هیچ شیعه‌ای را سنی خواهد کرد، نه هیچ سنی‌ای را شیعه خواهد کرد. آن کسانی که مایلند همه‌ی مردم دنیای اسلام به محبت اهل‌بیت و ولایت اهل‌بیت بگروند، بدانند با دعوا راه انداختن و با اهانت کردن و با دشمنی کردن هیچ کس را نمی‌توان شیعه کرد و به ولایت اهل‌بیت متوجه کرد. دعوا ایجاد کردن جز بَغضاء و جدائی و دشمنی هیچ اثر دیگری ندارد و این بغضاء‌ و دشمنی و جدایی همان چیزی است که امروز آمریکا می‌خواهد، صهیونیست‌ها می‌خواهند و دارند برای آن تلاش می‌کنند.»6
نظر خوانندگان آیینه را به گفتار یکی از مراجع تقلیدجلب می‌نماید:
«مبلغان در منابر خود به قرآن و حدیث تکیه بیشتری کنند و شایسته نیست که مبلغان فقط به مسائل سیاسی بپردازند. این مرجع تقلید در همایش مبلغان اعزامی در ایام محرم 1437 که در سالن اجتماعات مدرسه فیضیه برگزار شد، افزود: مبلغان در منابر خود به قرآن و حدیث تکیه بیشتری کنند و بدانند که اگر فقط به مسائل سیاسی بپردازند شایسته منبر نیست و اگرچه اثری فوری داشته باشد اما اثر دائمی ندارد در ‌حالی‌که باید استخوان‌بندی منبرشان قرآن و حدیث باشد. بعد به ‌عنوان ضرورت، مسئله سیاسی را مطرح کنند.»7
یکی از فعالان سیاسی درباره بعضی از مداحان اینگونه اظهار نظر می‌کند
«بیاییم زمان حالا را با زمان امام(ره) مقایسه کنیم. در زمان ایشان مداحان وجود داشتند، ولی کشور ما کشور مداحی نبود. کشور عقل و منطق بود. اگر بنا بود مراسمی باشد باید دانشمندان و اندیشمندان سخن می‌گفتند و با مردم حرف می‌زدند. اگر کسی چاپلوسی و تملق می‌کرد، امام(ره) با او برخورد می‌کرد و اجازه نمی‌داد چاپلوسان و متملقان به مداحی بپردازند. الان می‌بینیم بخش زیادی از رسانه ملی در اختیار برخی از مداحان است. بخشی زیادی از مجالس ما در اختیار برخی از مداحان است. حتی مدتی کار به جایی رسیده بود که اصلا در مراسم فاتحه و بعد از آن اصلا سخنران را دعوت نکنند و خود مداح از اول تا آخر برنامه را اجرا کند؛ یعنی ما این وضعیت را پرورش دادیم و این اراده‌ای پشت قضیه بود تا مداحان جایگزین دانشمندان شوند، مداحان جایگزین نخبگان شوند. کلاس‌های مداحی تشکیل شد. بسیاری از بچه‌هایی که چهار روز در یک نهادی رفتند، دوره مداحی می‌بینند و تلاش می‌کنند این مداحی را به‌عنوان شغل انتخاب کنند. اصلا مداحی تخصص و شغل شده است. آن‌وقت مداحان با هم مسابقه می‌گذارند. مداح که فضیلتی ندارد، علمی هم برای ارائه که ندارد. فقط صدایی دارد و چهار بیت شعر می‌تواند بخواند. بالاخره باید به کسی بپرد، از کسی تعریف کند، به کسی توهین کند تا کارش رواج پیدا کند. کسی هم که صدای بلندتری داشته باشد و روی بیشتر و بتواند جسورانه به شخصیت‌ها حمله کند، در میان قشری از جامعه و نه افکار عمومی میداندار می‌شود. حالا یک روز این فرد هست و روز دیگر فرد دیگری جایگزین او می‌شود. ما باید با این فرهنگ مقابله کنیم.»8
 متاسفانه امروز در جامعه شیعه، عده‌ای مرد و زن و جوان و پیر ما گرفتار چنین رفتارهای ناپسندی شده‌اند که بجای آگاهی بخشی و اعتراض و فریاد علیه ستمگران و متجاوزان به حقوق انسان‌ها و اندیشیدن و تفکر درباره حرکت و قیام حضرت سیدالشهدا(ع) و الگو گرفتن از مکتب حیات‌بخش فرزند رسول خدا که افتخار تاریخ بشریت و همه آزادگان جهان است مجالس عزاداری آن بزرگوار در مواقعی شده است وسیله تحقیر و توهین به مخالفین حزب سیاسی و نوحه خوانی هایی با آهنگ‌های مبتذل خوانندگان روزگار پهلوی و اشعار سخیف و بی‌مغز که نه تنها دل‌ها را جلا نمی‌دهد و بیدار نمی‌کند که می‌میراند و اندیشه‌ها را سست و اعتقادات نسل جوان را پوک و پوچ و بی‌محتوا می‌کند.
و سخن پایانی، نقل گفتاری از یک نویسنده در هفتصد سال پیش که می‌گوید: «سخنان قصه‌گویان و نیز واعظانی که در گفتار خود بدعت‌ها می‌آمیزند نارواست. قصه‌گو اگر اخبار دروغ بگوید فاسق است و بازداشتن او واجب، همچنین است واعظ بدعت‌گذار که حضور در مجلس او جز به قصد رد گفتارش نارواست. واعظی که جوان باشد و خود را برای زنان بیاراید و در جامه و وضع ظاهری از قبیل داشتن موهای دراز و نیز در حرکات و رفتار خود را مقبول زنان بنماید باید از وعظ ممنوع گردد زیرا فساد آن بیشتر از صلاح است.»9

مدیر مسئول

پی نوشت‌ها :
1- روزنامه ایران، 27/7/94
2- دیدار مردم سقز، 29 اردیبهشت 88
3- دیدار روحانیون و طلاب تشیع و تسنن کردستان، 23/2/88
4- در جمع مردم استان کردستان‏ در میدان آزادی سنندج، 22/2/88
5- در سالروز ولادت حضرت پیامبر اعظم (ص)، 25 اس-فند 87، خبر آنلاین
6- دیدار هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم به مناسبت عید سعید غدیر خم، 27 آذر 87
7- سایت جماران، آیت‌الله‌العظمی سبحانی8- رسول منتجب‌نیا، روزنامه شرق، 18/7/94
9- «آیین شهرداری»، محمد احمد قرشی، 648-729 ه. ق، صفحه 183